Rindert Brandsma

In de mobilisatietijd (1939) komt Rindert Brandsma in de Bollenstreek terecht. Hij en zijn maats worden ondergebracht in een gevorderde burgerwoning in Lisse. Als ze het dorp verkennen, worden ze door een meisje uitgenodigd koffie te komen drinken. Ze komen terecht bij de familie Batenburg. Het is een ontmoeting die Rinderts leven drastisch zal veranderen. Hij ontmoet er de liefde van zijn leven: Anna Batenburg.

Eind augustus 1939 kondigt de Nederlandse regering de mobilisatie af. Rindert Brandsma heeft na jaren van werkloosheid een baan gevonden bij Siemens in Leeuwarden, maar wordt ook opgeroepen. Hij pakt zijn plunjezak en meldt zich bij de kazerne in Assen. Daar ziet hij zijn oude maats weer terug. Via Utrecht trekt zijn onderdeel naar Hillegom en vervolgens naar Lisse.

In de mobilisatietijd van de Tweede Wereldoorlog komt Rindert Brandsma in Lisse terecht.

Even voetballen. Rindert, staand, 4e van rechts (Lisse 1939)

Legertruck met soldaat op de Heereweg te Lisse (1939)

Tijdens de crisisjaren probeert Rindert Brandsma aan werk te komen. Dat lukt lange tijd niet. Op aandringen van zijn broer Lykele gaat hij naar de Avondambachtsschool in Heerenveen en later volgt hij er zelfs de dagopleiding. Als hij op een zaterdagmiddag uit school komt, is er een bericht van zijn broer: of hij naar Leeuwarden kan komen voor werk. Rindert vindt een baan bij de firma Siemens.

Als Rindert Brandsma in maart 1937 uit dienst komt, probeert hij werk te vinden. Het zijn de crisisjaren en het lukt hem niet. Een half jaar lang werkt hij als volontair bij een accountant in Heerenveen. Zijn enige verdienste is een dagelijks glas melk bij zijn brood. Rindert vindt het geen leuk werk en moet uiteindelijk weg. In zijn boek Herinneringen uit mijn leven schrijft hij:

Van 5 oktober 1936 tot 19 maart 1937 vervult Rindert Brandsma zijn militaire diensplicht bij het 1e Regiment Infanterie in Assen. Hier staat hij  met zijn maats voor de Johan Willem Frisokazerne (achteraan 3e van rechts, met pijp). 

Rindert Brandsma als dienstplichtig militair voor de Johan Willem Frisokazerne in Assen. Hij dient daar van 5 oktober 1936 tot 19 maart 1937 bij het 1e Regiment Infanterie.

Nadat Rindert Brandsma de lagere school aan 't Zand en later die in de Midstraat heeft bezocht, gaat hij in 1930 samen met zijn broer Lykele naar de openbare ULO aan de Harddraversdijk in Joure. Dat was bijzonder voor een arbeidersjongen. Sommige dorpsbewoners spraken er schande van en vonden dat zo'n jong beter geld kon gaan verdienen voor het gezin. Bij de fabriek van Douwe Egberts bijvoorbeeld. Maar Rinderts ouders hamerden er bij hun kinderen op dat een goede opleiding hen verder zou brengen. Ze hadden die kans zelf niet voldoende gekregen.

Op de foto Rindert Brandsma geflankeerd door vriendjes.
Rindert schrijft daarover in zijn boek Herinneringen uit mijn leven:

Met mijn vriendjes bouwde ik kastelen van zand. Daarin groeven we gangen, die we afsloten met stukjes glas, die we vonden. Op het fluitekruid en de bereklauw zochten we grote, rode insecten. Dat waren onze soldaten. Die stopten we in de door ons gegraven gangen in onze kastelen. Nog zie ik ze tegen het glas lopen.

Ansichtkaart van de Midstraat in Joure aan het begin van de 20e eeuw. Rechts op de foto is op de gevel de tekst Bewaarschool zichtbaar.

Op deze bewaarschool komt Rindert Brandsma als kleuter terecht. Hij schrijft daar later over:

Toen ik oud genoeg was, bracht Mem me naar de Bewaarschool. Die was middenin ons dorp. Misschien heeft mijn oudste zuster me daar ook wel dikwijls gebracht. (...) In de tuin achter de school mocht ik in het zand spelen. Met een houten schepje probeerde ik een klein houten kruiwagentje vol te scheppen.